Souvereiniteit begint met ongemak
Ik had mezelf (en mijn vrouw) beloofd geen zakelijke blogs te schrijven tijdens mijn vakantie. Toch zit ik hier. In de Franse zon, met een glas wijn in de ene hand en een laptop in de andere. Waarom? Omdat de paniek rond Wetransfer geen incident is, maar een symptoom van een veel dieper probleem. In juni 2025 stopte Wetransfer stilletjes een clausule in hun Amerikaanse gebruiksvoorwaarden. Die gaf hen het recht om jouw bestanden te gebruiken voor het trainen van AI-modellen. Geen opt-in, geen transparantie. Na internationale ophef is de clausule geschrapt. De belofte: “We gebruiken je bestanden niet voor AI”. Maar de schade is al aangericht. Vertrouwen komt te voet en gaat per glasvezelkabel.
“Wie gemak verkoopt, moet transparantie leveren.”
Het gemak is het begin van het verlies
We leven in een klikcultuur. Eén upload, alles geregeld. Maar achter die schijnbare eenvoud schuilt een ongemakkelijke waarheid. De AI-clausule van Wetransfer betekende dat jouw ontwerp, je foto’s, je presentaties (alles wat je deelt) potentieel kan worden gebruikt om generatieve AI te trainen. Zonder jouw toestemming. Zonder enige compensatie. Wat klinkt als juridische precisie, is in feite een slinks pakketje machtsverschuiving. En de meeste mensen klikken gewoon op “akkoord” omdat er geen alternatief lijkt te zijn. Dat is de echte tragedie: niet de aanval op onze autonomie, maar onze vrijwillige overgave eraan.
“Je geeft autonomie niet in één keer weg, maar in duizend mini-acceptaties.”
De CLOUD Act is het échte lek
Zelfs als Wetransfer belooft je bestanden niet te gebruiken voor AI, blijft één structureel probleem overeind: de CLOUD Act. Deze Amerikaanse wet verplicht elke Amerikaanse dienstverlener (ja, ook als de servers in Frankfurt staan) om data af te staan aan Amerikaanse autoriteiten op verzoek. Jouw Europese data is dus niet veilig zolang die onder Amerikaanse jurisdictie valt. Opslaan in Europa is geen oplossing als het platform zelf onder een andere vlag vaart. Het is als je geld op een Zwitserse bank zetten die wordt gerund door de FBI. En we doen het massaal. Omdat het werkt. Omdat het makkelijk is. Omdat we liever onze data verliezen dan onze gewoontes aanpassen.
“Een EU-datacenter onder Amerikaanse vlag is als een kluis met de sleutel bij de buren.”
Alternatieven verdienen ruimte (en respect)
Op de camping waar ik dit schrijf, zag ik vier mensen rondlopen met een shirt van Soverin.net. Geen knuffels, maar wel stille bewondering. Omdat zij het anders doen. Geen datagrabbing, geen AI-trucs. Gewoon Europese privacyprincipes als fundament. We hebben meer van zulke initiatieven nodig. Geen nicheprojecten, maar stevige alternatieven. Wat we nodig hebben is ruimte, ondersteuning en bovenal: gebruik. Niet wachten tot Big Tech door de mand valt. Dat is allang gebeurd. Wat we nodig hebben is Europese durf. Durf om nee te zeggen tegen wat Amerika serveert als standaard. Durf om iets anders te bouwen. En om dat dan ook te gebruiken.
“Echte waardering klinkt niet luid, maar groeit in stilte.”
Tijd om te handelen, niet te praten
Terwijl wij debatteren over protocollen, API’s en juridische frameworks, verandert de digitale wereld onder onze voeten. Biometrische leeftijdsverificatie, zoals besproken door PrivacyGuides.org, is slechts één voorbeeld van hoe gevoelig onze data is geworden. De Europese Commissie zelf werkt aan een verordening die leeftijdsverificatie via een centrale app verplicht stelt (Mobile World Live). Met alle gevolgen van dien: gezichtsdata, identiteitsbewijzen en gedragsanalyses worden onderdeel van een digitale toegangspoort tot basisdiensten. En zoals Aura Salla op LinkedIn stelt: als Trump tarieven wil op Europese producten, dan moet Big Tech óók aan de beurt zijn. De digitale infrastructuur waar wij dagelijks op leunen (cloud, e-mail, messaging, opslag) is niet neutraal. Ze is een geopolitiek wapen geworden. En wij staan erbij te lachen, te liken, en te scrollen.
“Digitale autonomie is geen beleidsdoel, het is een overlevingsstrategie.”
De prijs van naïviteit
We hebben onszelf in slaap laten wiegen met woorden als ‘innovatie’, ‘gratis diensten’ en ‘gebruiksvriendelijkheid’. Maar achter elk gratis account zit een verdienmodel. En achter elk verdienmodel zit een agenda. Naïviteit is geen zonde. Het is een luxe die we ons niet langer kunnen veroorloven. De digitale wereld is geen speeltuin, het is een slagveld. En wij kwamen met een mes naar een vuurgevecht.
“Wie denkt dat hij klant is, is vaak het product dat verkocht wordt.”
Sources:
- https://tecnobits.com/nl/WeTransfer-gebruikt-uw-bestanden-om-AI-te-trainen./
- https://www.mobileworldlive.com/europe/eu-to-tighten-grip-on-big-tech-with-age-app/
- https://www.privacyguides.org/articles/2025/05/06/age-verification-wants-your-face/#official-documents
- https://www.linkedin.com/posts/aurasalla_tariff-activity-7350548385038237696-wEJR/
Nederlands