Een dag waarop alles samenviel
Soms bezoek je een evenement dat je blik op technologie, data en maatschappij in één klap verbreedt. Gisteren was zo’n dag. Tijdens de Nextcloud Enterprise Day 2025 in Berlin werd duidelijk dat open source allang geen technische hobby meer is, maar een strategisch en zelfs politiek instrument. Het niveau van de sprekers, de openhartige discussies en de vele onverwachte ontmoetingen maken dit evenement onvergetelijk.
“IT is politiek!” – Frank Karlitschek
Europese soevereiniteit in de cloud
Frank Karlitschek, CEO van Nextcloud, trapte af met een scherp betoog over digitale autonomie. Hij herinnerde ons eraan hoe IT van hobby naar machtsfactor groeide. Zijn analyse van geopolitieke afhankelijkheid van Amerikaanse techbedrijven was messcherp: “We noemen data de nieuwe olie, maar geven het weg aan Silicon Valley.”
“Als we geen controle hebben over onze software, hebben we geen controle over onze toekomst.”
Gemeenten doen al mee – vaak zonder het te weten
Ruben van der Linde wist de zaal te verrassen met een opvallende constatering: veel Nederlandse gemeenten gebruiken Nextcloud al – via het initiatief Common Ground – maar zijn zich daar niet altijd volledig van bewust. En juist dát is een positieve verrassing: het fundament voor digitale soevereiniteit ligt er al, vaak zonder dat het als zodanig wordt herkend. Het toont aan hoe open source ongemerkt zijn weg vindt naar de publieke sector, en dat er nu een kans ligt om dat fundament bewuster en strategischer te benutten.
“Veel gemeenten werken al met Nextcloud – ze hoeven het alleen nog te gaan beseffen.”
Onderzoek als publiek goed
Hendri Hondorp and Ard Kosters van de Universiteit Twente presenteerden een model voor het duurzaam ontsluiten van research data. Hun aanpak onderstreepte het belang van open standaarden en schaalbare platforms zoals Nextcloud.
“Data veroudert, maar kennis sterft pas als je haar opsluit.”
De techniek onder de motorkap
Boris Schliesse liet zien hoe Nextcloud architectonisch te schalen is voor vrijwel onbeperkte groei. Zijn technische uitleg was helder, onderbouwd en gaf vertrouwen in de robuustheid van het platform.
“Schaalbaarheid is geen luxe, het is een voorwaarde voor vertrouwen.”
Onderwijs, data en vertrouwen
Vanuit SURF deelden Ron Trompert and Narges Zarrabi hoe onderwijsinstellingen in Nederland hun data opslaan via Nextcloud. Een schoolvoorbeeld van hoe privacyvriendelijke cloudoplossingen op schaal werken in de praktijk.
“Onderwijs vraagt om vrijheid, en vrijheid vraagt om controle over je data.”
Zorg eerst, dan techniek
Jeroen Agten and Ronald Maatman van de Ziekenhuis Groep Twente gaven een indrukwekkende inkijk in vijf jaar ervaring met Nextcloud in een zorgomgeving. Ronald is een oud-collega van mij, wat het gesprek extra waardevol maakte. Wat vooral opviel, was hun nadruk op gebruikersadoptie: technologie moet niet worden “uitgerold”, maar gedragen worden door artsen, verpleegkundigen en ondersteunend personeel.
De keuzes van het ziekenhuis zijn niet primair ingegeven door kosten of gemak, maar door morele overwegingen: patiëntgegevens horen niet thuis op servers van Big Tech. Transparantie, controle en eigenaarschap wogen zwaarder dan de kortste weg of de goedkoopste aanbieder – ook al bleek Nextcloud uiteindelijk ook economisch goed uit te pakken.
“We kiezen niet wat het makkelijkst is, maar wat het juiste is – en zorgen dan dat het wérkt.” – Ronald Maatman
Functionaliteit met visie
Fabien Germain gaf een indrukwekkend overzicht van de functies van Nextcloud binnen grote organisaties. Zijn verhaal sloeg een brug tussen IT en governance.
“Functionaliteit is pas waardevol als je weet waarom je het inzet.”
De kunst van presenteren
Jos Poortvliet sprak over Nextcloud Talk, maar vooral over hoe je een verhaal vertelt. Zijn presentatie was één van de soepelste die ik ooit zag. Ik ga hem zeker nog vragen hoe hij dat doet.
“Presenteren is geen kunstje, het is verbinding maken.”
De vloek van Big Tech
De afsluiter van de dag, Reijer Passchier, liet geen spaan heel van het naïeve geloof in big tech. Zijn betoog over lobbyisme, regelgeving en het misbruik van geld en macht maakte diepe indruk.
“Zolang geld regels overstemmen, blijven we gijzelaars van big tech.”
Ontmoetingen die blijven hangen
Naast de keynotes waren er de spontane ontmoetingen. Ik liep Florent Saboutin tegen het lijf – ja, die van mijn vorige blog over de WebWinkel Vakdagen. Natuurlijk maakten we een selfie.
Ik sprak ook met Sebastiaan Veld (XIXO) en Erik Kemp, raadslid in Enschede. Ons gesprek over open source ging zo diep dat we pas om 20:00 de venue verlieten – een uur na sluiting. De trein naar Twente met Erik was lang, maar vol inzichten.
“Soms zijn de beste gesprekken niet gepland, maar verdiend.”
Tot slot: de lijst groeit
Ik hield aan deze dag een flinke ToDo-lijst over, een fors uitgebreid LinkedIn-netwerk (ja, ironisch genoeg via Microsoft), en vooral: meer motivatie dan ooit om open source in de praktijk te brengen.
“De toekomst is open – als wij haar durven bouwen.”
English (UK)