📍 Iedereen wil het, niemand durft het te doen
Digitale autonomie. Elke beleidsnota, partijprogramma en strategisch overheidsdocument heeft het erover. Ministers noemen het in interviews. Kamerleden stellen er Kamervragen over. De term prijkt op Europese agenda’s alsof het al beleid is. Maar de realiteit is pijnlijk anders: terwijl burgers en kleine organisaties wél bewust kiezen voor zelf-gehoste en open source oplossingen, blijft de publieke sector angstvallig leunen op Amerikaanse techreuzen.
Dat er wél aandacht voor is, bewijst deze LinkedIn-post over digitale soevereiniteit. Meer dan 16.000 mensen reageerden positief. Het leeft. Maar het aantal dat ook echt in actie komt, blijft beschamend klein.
“De roep om onafhankelijkheid klinkt luid, maar de uitvoering fluistert onzekerheid.”
📊 De cijfers liegen niet, wij wel
De recent verschenen Digital Sovereignty Index (DSI), opgesteld door Nextcloud, legt deze kloof genadeloos bloot. Finland en Duitsland voeren de ranglijst aan met hoge scores in het gebruik van zelf-gehoste samenwerkingstools. Nederland staat opvallend op plek drie, maar ook hier zit de groei vooral in de particuliere sfeer. De gemiddelde score binnen de EU blijft bedroevend laag, zeker gezien de retoriek.
“We meten wel voortgang, maar vermijden verantwoordelijkheid.”
🏛️ Overheden als digitale kolonialen
Overheidsinstellingen blijven massaal vasthouden aan Microsoft 365, Google Workspace en andere gesloten ecosystemen. Waarom? Comfort. Commercie. Contracten. En vooral: een angst om af te wijken van de standaard. Digitale soevereiniteit betekent keuzes durven maken die ongemakkelijk zijn, politiek gevoelig liggen en vragen om echte visie. Tot nu toe blijft het bij woorden.
“Wie afhankelijk is van Big Tech, is per definitie niet soeverein.”
🧰 Burgers laten zien dat het wél kan
Kijk naar de cijfers: het zijn de burgers, zzp’ers, kleine bedrijven en non-profits die in actie komen. Zij draaien hun eigen Nextcloud, gebruiken Jitsi voor vergaderingen en kiezen voor Odoo in plaats van Salesforce. Zonder miljardensubsidies. Zonder beleidsnota’s. Gewoon, omdat ze begrijpen dat privacy en autonomie niet te outsourcen zijn.
Dat het kan, weten we. Dat het werkt, weten we. Maar we laten liever alles draaien op Amerikaanse cloudservers en hopen dan maar dat onze wetgeving dat op magische wijze compenseert.
“Terwijl de overheid vergadert, bouwt de burger aan digitale onafhankelijkheid.”
❗ De digitale façade moet barsten
De DSI laat zien dat Europa wíl, maar niet doet. Dat er beweging is onder de radar, maar geen daadkracht in het beleid. De tijd van symboliek is voorbij. Open source, zelf-gehoste infrastructuur en transparantie zijn geen activistische hobby’s meer. Ze zijn het fundament van een weerbare samenleving. En we lopen jaren achter.
Verwijs ook gerust naar deze LinkedIn-post of lees eerdere analyses op mijn blog voor meer context en concrete aanbevelingen.
“Digitale autonomie is pas echt als je de controle durft terug te pakken.”
Nederlands