Nieuwe toezeggingen, oude afhankelijkheden
Op 30 april publiceerde Microsoft een uitgebreide verklaring onder de titel “Our European Cloud Principles and Commitments” (bron: https://blogs.microsoft.com/on-the-issues/2025/04/30/european-digital-commitments/). Daarin belooft het bedrijf onder meer datacenters onder volledig Europees juridisch en operationeel toezicht, nauwere samenwerking met toezichthouders, en een grotere rol voor Europese partners. Het lijkt een koerswijziging, maar schijn bedriegt. Wat er verandert, is de verpakking. De kern blijft: Europa vertrouwt haar digitale ruggengraat toe aan een Amerikaans bedrijf, dat zelf bepaalt hoe ver haar transparantie reikt.
“Een façade kan Europees lijken, zolang je de fundering maar niet bekijkt.”
Europees toezicht, Amerikaanse kaders
Microsoft stelt dat bepaalde clouddiensten binnen de EU Data Boundary volledig onder Europese operationele controle zullen staan. Het klinkt als soevereiniteit, maar die controle wordt uitbesteed aan lokale partners die opereren binnen contracten, processen en technologie van Microsoft. Juridisch blijven deze diensten vallen onder het Amerikaanse moederbedrijf en de Amerikaanse Cloud Act. Het is een Europese jas over een Amerikaans skelet.
“Toezicht zonder zeggenschap is slechts schaduwbeheer.”
SURF en Microsoft: de deur draait door
Opmerkelijk is dat Jet de Ranitz, voormalig bestuursvoorzitter van SURF, inmiddels namens Microsoft optreedt. Tijdens haar tijd bij SURF pleitte zij actief voor Microsoft-producten binnen het Nederlandse hoger onderwijs. Nu zij overgestapt is naar de techgigant zelf, zijn de belangen in ieder geval zichtbaar geworden. Transparantie over lobby begint waar dubbele petten worden afgezet.
“Wie belangen vertegenwoordigt, moet zichtbaar kiezen wie hij dient.”
Is dit de autonomie die Europa nodig heeft?
Dat Microsoft stappen zet richting Europese eisen, is op zichzelf een reactie op druk vanuit Brussel en een bewijs dat kritische wetgeving wérkt. Maar dat betekent nog niet dat dit genoeg is. Geen enkele toezegging verandert het feit dat de software, infrastructuur en beleidscontrole in Amerikaanse handen blijven. Werkelijke autonomie vraagt om Europese alternatieven: open source, publieke cloudinfrastructuur, en onafhankelijke innovatie.
“Echte autonomie bereik je niet door anderen je voorwaarden te laten schrijven.”
Tijd voor Europese keuzes
Het wordt tijd dat Europa het comfort van vertrouwde Amerikaanse spelers inruilt voor de lange adem van digitale zelfbeschikking. Dat betekent investeren in eigen platforms, talent en standaarden. Niet omdat Microsoft per se slecht handelt, maar omdat vrijwillige compromissen van een buitenlandse marktleider nooit een duurzaam fundament kunnen vormen voor publieke infrastructuur.
“Wie zijn toekomst wil vormgeven, moet stoppen die uit te besteden.”
Deutsch