De Steekwoordenparade

CTRL+F en de devaluatie van een levensloop

Wat als je hele carrière uiteindelijk wordt gereduceerd tot een bingo met zoekwoorden? Dat je niet wordt beoordeeld op wie je bent of wat je kunt, maar op hoeveel termen uit de opdrachtbeschrijving je letterlijk hebt herhaald in je CV? Precies dat zie ik steeds vaker gebeuren. En eerlijk: het stoort me mateloos.

“Wie alleen op woorden zoekt, mist de betekenis.”

Curriculum Vitae: van levensloop naar woordenlijst

Ik ben opgevoed met het idee dat een CV je levensloop is. Een reflectie van wie je bent, wat je geleerd hebt, waar je gewerkt hebt, en waar je goed in bent geworden. Een narratief, geen zoekopdracht. Maar steeds vaker hoor ik van managers, inkopers, recruiters en collega’s hetzelfde geluid: een CV moet vooral veel woorden bevatten die letterlijk uit de opdrachttekst komen.

“Taal is een brug naar begrip, geen wapen tegen nuance.”

De keten van vervreemding

Laten we het proces eens ontleden. Een manager heeft een vraag. Iets moet worden opgelost, opgezet of verbeterd. Die vertaalt dat naar een beschrijving, die weer door inkoop wordt omgezet naar een lijst van eisen en wensen. De broker ontvangt deze lijst en zet ‘m door naar platforms. Recruiters pakken de tekst op, herschrijven deze (zodat de opdrachtgever onherkenbaar wordt), en verspreiden ‘m opnieuw. Wat bij mij terechtkomt is dan een versie van een versie van een interpretatie.

“Hoe langer de keten, hoe verder de mens uit beeld raakt.”

De CV-carrousel

Ik reageer op een opdracht. Mijn CV, zorgvuldig opgebouwd, wordt terug de keten in gestuurd. Bij de inkoper of recruiter van de opdrachtgever belandt het uiteindelijk op een scherm waar iemand CTRL+F indrukt. Ze zoeken op “Power BI”, “Azure”, “cloudmigratie”, “stakeholdermanagement”. Als ik de juiste termen niet letterlijk heb genoemd — ben ik kansloos.

“Eerlijkheid past zelden in een zoekbalk.”

Voorbeeld uit de praktijk: de C#-carrousel

Onlangs nog werd ik geweigerd voor een opdracht omdat ik te weinig “C#” in mijn CV had staan. Dat was een harde eis, aldus de recruiter. Een paar dagen later kwam hij terug: als ik mijn CV kon ‘aanscherpen’ met wat meer C#, dan kon hij me alsnog voordragen. Nu is het zo dat ik inderdaad af en toe met C# te maken heb. Ik schrijf geen code, maar ik lees het, begrijp het, en gebruik het functioneel. Dus ik paste mijn CV lichtjes aan, zonder te liegen. Wat denk je? Ik werd uitgenodigd. Tijdens het intakegesprek zei de manager ter plekke:
“Snap je toevallig een beetje C#? Hoeft niet hoor, we gebruiken een tooltje dat je soms moet lezen. En anders gebruik je ChatGPT gewoon, dat doen wij ook.”

“Het echte werk draait zelden om het woord dat je gebruikt, maar om het probleem dat je oplost.”

De paradox van de perfecte match

De ironie? Een perfect CV kan een matige kandidaat zijn. En een goed mens met potentie wordt overgeslagen omdat z’n verhaal net anders is opgeschreven. We zoeken naar de mens, zeggen we. Maar het proces beloont de imitatie van het profiel. Wie zijn CV ‘goed kan aanpassen’ komt verder dan wie inhoudelijk het best past.

“Een maskerade van perfectie is geen garantie voor succes.”

De Renault Scenic metafoor

Heb je ooit een taxichauffeur zijn ervaring zien beschrijven als: “Ik heb niet gereden in een Renault Scenic, maar wel in een Peugeot 508”? Nee toch? Het gaat erom dat iemand kan rijden, niet welk merk. Toch is dat precies wat we in IT-opdrachten doen. Iemand die alle kennis heeft, maar net een ander product noemt, valt buiten de boot.

“Vakmanschap zit niet in het merk van het gereedschap.”

Wanneer het wél werkt

Gelukkig zijn er uitzonderingen. Mensen die verder kijken dan woorden. Ik werd laatst benaderd door een recruiter die mijn naam zag en direct dacht: “Deze opdracht is echt iets voor Henro.” Ik had de opdracht zelf zelfs genegeerd. Maar hij kende mij, de opdrachtgever, begreep wat er écht nodig was, en dacht buiten het profiel. Na één telefoontje was ik enthousiast.

“Waardering begint bij herkennen wie iemand echt is.”

Een pleidooi voor menselijkheid

De CV is geen toverformule. Het is een ingang tot een gesprek. Een manier om te laten zien wie je bent en wat je meebrengt. Laten we recruiters, managers en inkopers de ruimte geven om te zoeken naar mensen — niet naar trefwoorden. En laten we CV’s weer laten draaien om de mens, niet de syntax.

“De beste matches ontstaan niet op papier, maar in gesprek.”